Geleneklerimiz baş belası mı eğlence mi?

Dinisiyle millisiyle nerden çıktığı belli olmayanıyla sayısız geleneği, adeti olan bir toplum olduğumuz aşikar. Evlenen kuzenimizin düğününde süslenip boyanıp düğünü eğlenceli hale getirmek bir görev bile sayılabilir. Evet, bana sorarsanız bu eğlenceli bir görev fakat benim yerimde göbek atmaktan, uçuşmalı elbiseler giymekten hoşlanmayan birisi olduğunda bu görev bir eziyet gibi gelebilir insana.

Bu anlattığım olaydan şikayetçi olmadığım için geleneklerin savunucusu destekçisi olduğum düşünülmesin. Geleneklerin birçok yönden ayak bağı olduğunu düşünüyorum. Dinden çok farklı değil. Düşüncelerin, fikirlerin genişlemesinin önünde bir settir gelenekler. Alışkanlık, hatta bir çeşit bağımlılıktırlar çünkü. Birçoğunun çıkış noktası cinsiyetçidir de aynı zamanda.  Hiç masum ve kültür deyip geçilesi değildir bizim çoşkulu ve sayısız geeneklerimiz. Sevinçlerimizi, üzüntülerimizi, sevgimizi, ilgimizi bile biz doğmadan bilmemkaç yıl önce belirlenmiş kuralların yönetmesidir gelenekler bana kalrsa. Amcanın yanında sigara içemeyen kadın yeğendir mesela bizim edebimiz. Fakat aynı amca bana bir obje gibi yaklaşmaktan hiç utanmayarak eteğimin kısalığından bahsedebilir.

Benzer şekilde sokakta kavga etmek ayıp değildir. E hakkeden elbet dövülecektir ama otobüste öpüşmenin yasak olduğu yerdir burası. Evlenmeden kavga edilebilir ama sevişilemez. Öpüşmek, sevişmek, sevmek kendiliğinden olmaz deniyor bu olayların alt metninde. Kavga etmek ya da sinirlenmek gibi doğal gelişmez. Bu yüzden de sevişmeden yaşayabiliriz; en azından erteleyebiliriz ama kavgayı, öfkeyi erteleyemeyiz.

Seveceksek de kurallar belli, sevineceksek ya da bir şey kutlayacaksak da. Her şeyin sınırları çizili. Aşarsan "etraf ne der". Evli kadına yakışan, genç kıza yakışan, delikanlıya ya da babaya yakışanlar hep bellidir. Ne yapacağın, nasıl tepki vereceğin belirlenmiştir. O kitabı okumana, şu sahili öğrenmene gerek yok. İmkanların sana sunulduğu kadardır ve sen yaratamazsın.

Öyle sanıyorlar. Umarım yanılıyorlardır.